Dünya’nın, Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) tedarik ettiği kimyasal pamuk delintasyon teknolojisini ülkemizde ilk kez üreterek, 2019 ile 2021 yılları arasında da Türkiye’nin en hızlı büyüyen 41’nci şirketi olmayı başaran Adana merkezli Mühendislik Makine Elektrik Otomasyon Şirketi Taren, Çin’in de aralarında olduğu en büyük pamuk üreticisi ülkelerde 20’ye yakın anahtar teslimi proje gerçekleştirdi. Taren Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Sercenk Kılıç, ABD pazarına girmek için odaklandıklarını söyledi. 

Tohumculuk sektöründe 25 yıllık yöneticilik tecrübesinin ardından 2017 yılında kendisine ait bir şirket kuran Sercenk Kılıç, Ar-Ge projesi olarak 7 aylık bir sürede pamuk tohumu işleme makinesini hayata geçirdi. Bir firmanın tarım ve kırsal kalkınma desteği sayesinde Türkiye’de ilk kez üretilen makineyi satın almasının ardından bu makinenin üretimini gören Özbekistanlı bir üreticiye ilk dış satımını gerçekleştiren Taren mühendislik, daha sonra ise Türk Cumhuriyetleri’nden gelen siparişlerle büyüdü.

"Biz pazara girince ABD Türkiye'ye satış yapamadı"

Özbekistan başta olmak üzere, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Tacikistan, Latin ülkeleri; Brezilya, Paraguay, Uruguay ve Meksika’da anahtar teslimi projeler tamamladıklarını, dünyanın en büyük pamuk üreticisi ülkelerinden Çin’de büyük bir proje için anlaşma imzaladıklarını aktaran Kılıç, iç piyasadan çok yurt dışına odaklandıklarını ve satışlarının yüzde 90’ını yurt dışı pazarlarda gerçekleştirdiklerini kaydetti. 

Pamuk tarımında ilerlemiş toplumların kullandığı teknolojiyi; tamamen yerli bir şirketin yapabilir olduğunu kanıtladıklarını aktaran Kılıç, makinenin tasarım ve patent haklarını da aldıklarını kaydetti. Kılıç, pamuk tohumu işleme makinelerini Dünya’ya ABD’nin sattığını ancak artık Türkiye’nin de bu alanda söz sahibi olduğunu vurguladı. 

Kılıç, “Geçmiş 30 yılda ABD, ülkemize üç tane proje satmış. Biz üretime başladıktan sonra ise satamadı. Son üç yılda Türkiye’de 4 projeyi hayata geçirerek Türk tarımının hizmetine sunduk. Ağırlıklı olarak yurt dışına ihracatımız var ancak bunu çok fazla artırmak istiyoruz.  İleriki günlerde Çin’de, ülkemizdeki tesislerden çok daha büyük bir projeyi hayata geçireceğiz. Dünyada pamuk en fazla ABD, Çin, Brezilya, Hindistan, Pakistan ve Orta Asya’da üretiliyor. Pamuk ekim sahalarının yüksek olduğu ülkelerde söz sahibi olmak istiyoruz” dedi. 

Hedef pazarları arasındaki ABD’de anahtar teslimi projeler gerçekleştirmek için çok çalıştıklarını aktaran Sencenk Kılıç, pamuk tohumu işleme tesislerinin kurulumunda ABD menşeli firmalarla hem fiyat performansı hem de kalite bazında çok rahat rekabet edebilecek düzeyde olduklarını, yüzde 90’ın üzerinde yerli imkânlarla bunu başarabileceklerini dile getirdi. 

Üretimini gerçekleştirdikleri pamuk tohumu işleme makinelerinin otomasyon ve ısıtma kontrol sisteminin spesifik ve daha farklı elektronik donanımlarda olduğunu aktaran Kılıç, tohumculuk sektöründeki tecrübelerini kullanarak hazırladıkları yazılımla yeni ve farklı bir ürün ortaya çıkardıklarını ifade etti. 

Hedef; ABD'ye anahtar teslim proje satmak

Sadece pamuk tohumu işleme çalışmalarına odaklandıklarını belirten Kılıç, şunları kaydetti: “Makine üretimi yapıyoruz fakat sıradan, herkesin bildiği ve yaptığı bir makine değil. Pamuk çiğitini alıp işleyerek tekrardan toprağa ekilebilir pamuk formu haline getiriyoruz. Türkiye'de bu makineyi bizden başka üreten yok. Tohum ıslahında teknolojik üretim geliştirmek Türkiye için katma değerli bir iş. Ürettiğimiz makinelerin eski sistemleri de var. Ancak biz asitli olarak bilinen pamuk tarımında ilerlemiş toplumların kullandığı bir teknolojiyi üretiyoruz.”

Kılıç, devreye aldıkları projelerin her aşamasını titizlikle izlediklerini ve makinelerde ilk tohumun işlenmesini müteakip sonraki süreçlerle de 7/24 yakından ilgilendiklerini vurguladı. 

Pamuk tohumunun stratejik bir ürün olduğunu, ıslah edilen çeşitlerden pamuk tohumu işlemenin çok önemli olduğunun altını çizen Kılıç, bu makinelerin üretimi ile Türkiye’yi makine ithalatının yanında her yıl milyonlarca lira ödenerek ülkemize getirilen pamuk tohumu ithalatından da kurtarıp yerli tohumculuk sektörünün önünü açtıklarını bildirdi. Pamuk tohumu işleme projelerinde “asitli” sistem uyguladıklarını ve yalın çıplak bir tohum elde ederek çiğitin üzerindeki tüm zararlı mikroorganizmaları öldürdüklerini anımsatan Kılıç, bu sayede çiftçinin pamukta görülen hastalığa göre mücadelesinin de kolaylaştığını dile getirdi. 

Kılıç, yeşil dönüşüm için Ar-Ge çalışmalarına kaynak ayırdıklarını ve projeleri için hem sürdürülebilirlik hem de karbon emisyonlarını azaltma yönünde adımlar attıkları bildirdi. 

Türkiye'de tohum üretmek isteyen yatırımcılara devletin daha fazla makine ekipman desteği, teşvik ve finansman sağlamasını istediklerini vurgulayan Kılıç, ülkemizdeki pamuk ekim sahalarının artırılmasının şart olduğunu, Türkiye’nin pamuk ithalatının önüne geçmek gerektiğini, pamuk tohumu işleme makineleri ile dışa bağımlılıktan kurtulan Türkiye’nin bu aşamadaki maliyetlerinin de düşeceğini anımsattı.

Kılıç, arsa fiyatlarının aşırı yükselmesinden kaynaklı olarak yatırımcıların arsa tahsislerinde zorluk yaşadıklarını, bunun için devlet desteklerine ihtiyaçlarını olduğunu sözlerine ekledi. 

Türkiye’nin 2019-2021 yılları arasında en fazla büyüyen 100 şirketi arasına 41’nci sıradan giren Mühendislik Makine Elektrik Otomasyon Şirketi Taren, Metal Sanayi’de 1.200 metrekare, İncirlik’te ise 440 metrekare alanda üretim gerçekleştirirken, 2’si mühendis 17 kişiye istihdam sağlıyor.