Organik tarımda Mardin örneği
Son yıllarda organik tarım dünyada hızla yayılmakta ve global organik gıda pazarı da giderek büyümektedir. Türkiye, organik tarımını ihracat potansiyeline dayalı olarak geliştiren ülkelere tipik bir örnektir. Organik ürün üretimimizin çok büyük bir bölümü ihraç edilmektedir.
Organik ürün tüketimi iç pazarımız da giderek büyümektedir. Türkiye organik üretim için çok uygun ekolojik şartlara ve yüksek ihraç potansiyeline sahip olmasına rağmen dünya organik gıda pazarındaki payı maalesef çok düşüktür.
Türkiye’de organik tarım faaliyetleri 1980’li yıllardan itibaren hızlı bir şekilde gelişme göstermiş olup 2002 yılı ile 2016 yılları arasında organik tarım yapılan alanlarda yaklaşık 10 kat artış olmuş aynı dönemde organik tarımsal üretim 300.000 tondan yaklaşık 2,5 milyon tona yükselmiştir. Ancak Türkiye’nin organik ürün üretiminde sahip olduğu fırsatlar göz önüne alındığında, söz konusu rakamlar mevcut potansiyelin yeterince kullanılamadığını göstermektedir. Organik ürün üretiminin yaygınlaştırılması için yayım faaliyetlerinin yapılması önemli olduğu kadar, mevcut organik üretim faaliyetlilerinin devam ettirilmesinde üreticilerin sorunlarının tespit edilmesi ve bu sorunların çözümü konusunda öneriler sunulması da önem taşımaktadır.
Mardin İli Örneği:
2017 yılında Mardin ili ve ilçelerinde organik tarım faaliyetlerinde bulunan üreticilerin sosyo-ekonomik durumları ve sorunlarının tespiti amacıyla yüz yüze görüşme ve telefon yöntemiyle bir anket uygulaması yapıldı. Bu amaçla 2017 yılında çiftçi kayıt sisteminde bulunan 89 üreticiden 52 tanesine ulaşıldı. Araştırma sonucuna göre çiftçilerin yaş ortalamasının yüksek eğitim düzeyinin ise düşük olduğu belirlendi. Üreticilerin tamamına yakın kısmının bağcılık faaliyetinde bulunduğu, %50’sinin 20 dekar ve altındaki alanlarda organik tarım yaptığı tespit edildi. Anket yapılan üreticilerin en önemli sorunlarının pazarlama sorunları, sözleşmeli üretimin olmaması, kullanılan ilaçların etki etmemesi ve yetiştirme teknikleri konusundaki bilgi eksikliği olduğu sonucuna ulaşıldı. Araştırma sonuçları; üreticilerin organik tarımla ilgili önemli sorunlarının olduğu ancak desteklemelerden faydalanma amaçlı organik tarıma devam etmeyi düşündükleri, hastalık ve zararlılarla mücadele konusunda bilgi eksikliklerinin olması ve üretim tekniklerini bilmemelerinin de elde ettikleri gelirin düşük olmasına neden olduğu değerlendirildi. Özellikle sadece bir sorunla karşılaştıklarında bilgi edinme kaynaklarından faydalanmaları üreticilere yönelik yayım faaliyetlerinin arttırılmasının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi.
Mardin ilinin arazi yapısı ve özellikle dağlık bölgelerdeki üreticilerin önemli bir kısmının kimyasal ilaç ve gübre kullanmaması ilde organik tarım faaliyetlerinin geliştirilmesi ve yayılmasını kolaylaştırabilecek önemli etkenlerdir. Ancak organik tarım yapan üretici sayısı, söz konusu potansiyelin henüz kullanılamadığını göstermektedir. İl’de organik tarım yapan üreticilerin tespit edilen en önemli sorunları, sözleşmeli üretim olmaması nedeniyle üretilen ürünlerin organik olarak pazarlanamaması ile yayım faaliyetlerinin yetersiz olmasıdır. Ankete katılan üreticilerin yaş ve eğitim durumuna bakıldığında üreticilerin %55.8’inin 50 yaş üstü ve %61.6’sının ilkokul mezunu veya okuma yazma bilmeyen kişilerden oluştuğu görülmektedir. Üreticilerin yaşı yükseldikçe eğitim durumunun düşmesi ülkemizin kırsal bölgelerinde görülen genel bir durumdur. Ancak yeniliklerin yayılması ve benimsenmesinde eğitim düzeyi yüksek genç bireylerin daha etkili olduğu düşünüldüğünde, yörede gençlere yönelik yayım faaliyetlerinin yapılmasının daha faydalı olacağı düşünülmektedir. Organik tarımın yaygınlaştırılması ve sürdürülebilmesi sadece üretim alanlarını ve miktarını arttırmakla mümkün değildir. Tüketicilerin de organik ürünleri tercih etmelerinin sağlanması ve bu amaçla bilgilendirilmeleri önemlidir. Anket yapılan üreticilerin ürettikleri ürünleri organik olarak pazarlayamamaları ve konvansiyonel ürünlerle aynı fiyattan satmaları önemli sorunlarından biridir. Yörede kontrol ve sertifikasyon kuruluşları (KSK)’nın bulunmaması ve çiftçilerin bu kuruluşlara ulaşmada güçlük çektiklerini ifade etmeleri de önemli bir sorundur. Kontrol ve sertifikasyon kuruluşları firmalarının kayıtlı üreticilerini ziyaret etmeleri ve sorunlarını çözme konusunda yardımcı olmaları gerekmektedir. Bütün sorunlara rağmen üreticilerin organik tarımın faydalı olduğunu bilmeleri ve gelecek yıllarda da organik tarıma devam etmeyi düşünmeleri İl’de organik tarımın geliştirilmesinin zor olmayacağını göstermektedir. Üretici ve tüketicilerin bilgilendirilmeleri organik ürünlerin arz ve talebini yükseltecek dolayısıyla hem ticari amaçlı üretim hem de çevre, doğa ve insan sağlığına faydalı ürün üretimini arttıracaktır.
Mardin ili örneği gibi ülkemizin birçok organik üretim bölgesinde üreticilerimiz benzer sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunlar hızla çözülerek organik tarım yapılan toprak yüzölçümü arttırılmalı ve Türkiye dünya organik gıda pazarında önemli bir üretici konumuna hızla getirilmelidir.
0 YORUM