Türkiye enerjide doğal merkez konumunda

Türkiye enerji kaynaklarına sahip ülkelerle enerji talebinin yoğun olduğu ülkeler arasında muhteşem bir coğrafyaya sahip ve enerjide hub olma hedefi doğrultusunda son dönemlerde ciddi bir atılım içinde.  

Gerek uluslararası alandaki bağlantıları ve yeni iş birlikleriyle gerekse yürüttüğü araştırmaları ve bunların sonucu elde ettiği kazanımları ile ülkemiz enerji üssü olma hedefine yönelik önemli adımlar atıyor. Bu adımların en önemlisi hiç şüphe yok ki doğal gaz konusunda gerçekleştiriliyor. Doğal gaz bizde genelde havaların soğuması ile birlikte herkesin gözünü çevirdiği bir alan. Yeterince gazımız var mı? Rusya’dan ya da İran’dan gelen gaz akışında bir sıkıntı olması halinde üretimimiz aksar mı? Nasıl ısınırız? sorularına cevap ararız.  Çünkü Türkiye doğalgaz tüketiminin neredeyse tamamını ithal ediyor. Son yapılan keşiflerle birlikte bu durumun değişmesi bekleniyor ama bu biraz zaman alacak gibi görünüyor. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de yaptığı açıklamalarda bu gerçeğe dikkat çekerek mart ayında Karadeniz gazının sisteme verileceğini belirterek ilk etapta günlük 10 milyon metreküp üretim olacağını, 2026-2027'de maksimum üretim seviyesine ulaşılacağını ve Karadeniz gazının Türkiye'nin ihtiyacının yüzde 25'ini karşılayacağını söylemekte ve yeni keşiflerle bu oranın daha da artabileceğine dikkat çekmekte.

Doğal gaz tüketim ve ithalat verilere baktığımızda Türkiye’nin 2021 yılında doğal gaz tüketiminin 59,9 milyon Sm3 olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Bu dönemde ülkemiz 2020 yılına göre yüzde 22 oranında bir artış ile 58,7 milyon Sm3 doğal gaz ithalatı gerçekleştirdi. Bu ithalat %44,9’luk payla en fazla Rusya’dan karşılanırken bu ülkeyi sırasıyla İran, Azerbaycan, Cezayir ve Nijerya’dan yapılan ithalatlar takip etti. Yine bu dönemde kullanım alanlarına baktığımızda doğal gazın 20,8 milyon Sm3 ile en fazla dönüşüm / çevrim sektöründe kullanıldığını görüyoruz. Bunu sırasıyla konutlardaki kullanım 16,7 milyon Sm3 ve sanayideki kullanım 15,3 milyon Sm3 ile takip ediyor. Geçtiğimiz yılın en son açıklanan verilerine göre ise Ocak - Ekim döneminde gerek tüketim gerekse ithalat bir önceki yılın aynı dönemine göre bir miktar azalmış. İthalat 44,7 Milyon Sm3 olurken tüketim ise 44,4 Milyon Sm3 olarak gerçekleşmiş durumda. Buna paralel olarak da EPDK tarafından 2023 yılı tahmini doğal gaz tüketimi ise 56,1 milyar Sm3 olarak açıklanmış bulunmakta.

Türkiye’nin depolama kapasitesine baktığımızda ise 2021 yılı sonu itibarıyla; lisansa kayıtlı fiili yeraltı depolama kapasitesinin 4,1 milyar m3, lisansa kayıtlı fiili LNG depolama kapasitesinin ise 0,9 milyon m3 LNG olduğunu görüyoruz. Ancak son dönemde yaptığı atılımlarla birlikte Türkiye doğal gaz depolama kapasitesini Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisinde 4,6 milyar metreküpe çıkarttı, Tuz gölünde ise 5,4 milyar metreküpe çıkartıyor. Yeni kapasite ile birlikte Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi Türkiye'nin yoğun kış günlerindeki günlük gaz ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına karşılayabilecek duruma gelmiş oldu.

Türkiye, doğal gaz boru hatları, LNG ve doğal gaz depolama tesisleriyle doğal gaz arzında önemli bir oyuncu. Sahip olduğu altyapının daha da geliştirilmesi için yoğun keşif çalışmaları ve enerji diplomasisi yürütüyor.  TürkAkım Projesiyle Bulgaristan, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Romanya, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Macaristan'a gaz akışı sağlarken TANAP üzerinden de Avrupa'ya 18,5 milyar metreküp gaz sevkiyatı gerçekleştiriyor.

Doğu Akdeniz başta olmak üzere yürütmüş olduğu diplomasi açılımı ile elini her geçen gün daha da güçlendiren Türkiye, Karadeniz gazının mart ayı itibarı ile kullanıma sunulmasıyla önemli bir dönüm noktasını daha tamamlayarak enerjide bir merkez olma hedefine bir adım daha yaklaşacak.