Elektronik ortamda açık arttırma şartları

2021 yılında yapılan yasal düzenleme ile İcra ve İflas Kanununda borçlular yönünden çok önemli değişiklikleryapılmıştır. Geçen yazımızda bunlardan ‘borçlunun hacizli veya rehinli malını bazı yasal şartları yerine getirip satış yetkisi alarak açık artırmaya çıkarılmadan satma hakkını kazanması’ olduğunu yazmıştık. Yine bir diğer önemli değişiklik de elektronik ortamda açık arttırmanın tek seçenekhaline getirilmesidir. Yazımızda bu konuyu hukuki anlamda değerlendireceğiz.

İcra ve İflas kanununda değişiklik öncesi açık arttırmaların tamamı fiziken mezat salonlarında yapılmaktadır. İnternet ortamında sadece duyuru yapılmakta ve teklif verilmektedir. Ancak teklif verildikten sonra fiziken ilan edilen saatte açık arttırma yine icra dairelerince yapılmaktadır.  İnternetten teklif verildiği ve teminat yatırıldığı durumda fiziki satışta, bu teklifler nazara alınarak sözlü teklif toplanmaktadır. Ancak 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanununa eklenen 111/B maddesi gereğince icra satışlarının tamamının elektronik ortamda yapılması hüküm altına alınmıştır.  Bu çok önemli bir değişiklik olup Elektronik satış ile ilgili satışa dair kanun maddelerinin ilgili kısımları aşağıdaki gibidir.  

MADDE 111/B

Haczolunan malın satışı, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine entegre elektronik satış portalında açık artırma suretiyle yapılır.

Açık artırmada teklif verme süresi yedi gündür.

Açık artırma, ilanda belirtilen gün ve saat aralığında ve teklif verme yoluyla yapılır. Teklif verenlerin kişisel bilgileri, artırma süresi içinde bilişim sistemini işleten kamu görevlileri hariç hiç kimse tarafından görülemez ve bilişim sisteminde gösterilemez.

Teklifler arasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen kıymetinin binde birinden ve her hâlde yüz Türk lirasından az olamaz.

Açık artırmada en yüksek teklifi veren, artırma süresi içinde kendisinden yüksek bir teklif verilmedikçe teklifini çekemez ve teminatını alamaz.

Açık artırma süresinin son on dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi hâlinde açık artırma bir defaya mahsus olmak üzere on dakika uzatılır...

İhalenin yapılması: 

MADDE 115 -

…İcra müdürü, elektronik satış portalında artırma bittikten sonraki ilk iş gününde artırmanın sonucuyla ilgili bir artırma sonuç tutanağı düzenler ve bu tutanaktaki bilgileri aynı gün satış portalında ilan eder. Tutanakta; ihalenin hangi gün ve saatte tamamlandığı, şartlar yerine gelmişse en yüksek teklifi verene malın ihale edildiği, tutanağın ilanından itibaren yedi gün içinde ihale bedelinin icra dairesi hesabına yatırılması gerektiği ve şartlar yerine gelmediği takdirde ihalenin hangi gerekçeyle yapılamadığı belirtilir. 

Satış talebi teklif verme başladıktan sonra geri alınamaz. Teklif verme süresinin bitimine kadar borcun tamamen ödenmesi hâlinde satış durdurulur.

İcra müdürü, artırma bittikten sonraki ilk iş gününde elektronik satış portalından kaynaklanan teknik sebeplerle, artırmanın son on dakikası içinde teklif verilemediğini satış portalı kayıtlarından tespit ederse artırma süresinin bir gün uzatılmasına karar verir; kararda artırmanın başlayacağı ve biteceği tarih ve saatleri gösterir ve tüm bu hususları satış portalında derhâl duyurur. Bu durumda artırmanın başlangıç tarihi, artırma süresinin uzatılmasına karar verildiği tarihten itibaren üç günü geçemez. Bu süre içinde, daha önce en yüksek teklif veren teklifiyle bağlı olacağı gibi yeni istekliler de teminatı yatırmak suretiyle artırmaya katılabilir.

Kanun hükmüne göre elektronik açık arttırmada aşağıdaki şart ve sürelere riayet edilmesi gerekmektedir.

-İlan, Ulusal Yargı Ağı Elektronik satış portalındaduyurulacaktır.  

-Teklif verme süresi 7 gündür.  

-Teklif verenlerin bilgileri gizli tutulur.  

-Teklifler arasında asgari fark, en az muhammen bedelin %01 ve 100 TL. olmalıdır.  

-En yüksek teklif veren, daha yüksek teklif verilmedikçe teklifini geri çekemez ve teminatını geri alamaz.

-Elektronik teklif için ilan edilen saatin son 10 dakikasında daha yüksek bir teklif verilmesi halinde süre sadece bir defaya mahsus 10 dakika için uzatılır.

-Açık arttırmada ilk teklif verilinceye kadar alacaklı, açık arttırmadan vazgeçebilir.

-Yine borçlu ihale tamamlanana kadar borcunu ödeyerek satış işlemlerini sona erdirir.

-İcra Müdürü sistemdeki hatalar sebebiyle teklif verilemediğini tespit ederse sadece bir defaya mahsus satışı 1 gün uzatır.

-İcra Müdürü ihalenin tamamlandığı günden sonraki iş günü ihale tutanağını hazırlar.

-Bu tutanağın elektronik satış portalında ilanından en geç 7 gün içerisinde ödeme yapılır.

-Tescil ihale kesinleştikten sonra yapılacağı gibi teslim de tüm vergiler ödendikten sonra yapılır.

Bunun dışında satışın başlangıç fiyatı, teminat vs. aynen korunmuş olup eskisi gibidir. Burada önemli olan bu husus, yasal değişiklik yapılmakla birlikte ilgili yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile uygulanmaya başlanacaktır. Ancak anılan yönetmelik halen yürürlüğe girmemiş olup yazımız itibariyle hala eski düzenlemeye göre açık arttırma yapılmaktadır. Bu düzenleme ihale salonlarında olan birçok sorunu ortadan kaldıracağından olumlu olduğu düşünülmektedir.